Polimery - czym są, jakie mają zastosowanie?
Polimery to wszechobecne materiały, które znajdują zastosowanie w niemal każdej dziedzinie życia. Spotykamy je w przemyśle, medycynie, budownictwie, elektronice, a nawet w żywności. Ze względu na swoje unikalne właściwości, takie jak elastyczność, odporność na czynniki chemiczne i mechaniczne oraz lekkość, stały się niezastąpionym elementem nowoczesnej technologii.
Ale czym dokładnie są polimer? Jak powstają i jakie mają rodzaje? Czy ich stosowanie jest bezpieczne? Czy do ich wytworzenia wykorzystuje się dygestoria?
Polimery co to?
Polimery to związki chemiczne zbudowane z długich łańcuchów powtarzających się jednostek nazywanych monomerami. Mogą mieć różne właściwości fizyczne i chemiczne, w zależności od rodzaju monomerów oraz sposobu ich połączenia.
Słowo „polimer” podchodzi z greckiego „poly” (wiele) i „meros” (części), co doskonale oddaje ich strukturę. Przykładem prostego polimeru jest polietylen (PE), który składa się z tysięcy połączonych jednostek etylenu.
Polimery dzielą się na naturalne, takie jak celuloza, białka czy kauczuk, oraz syntetyczne, które wytwarzane są w procesach chemicznych.
Zobacz również: czym jest dygestorium?
Polimery – zastosowanie
Ze względu na swoje różnorodne właściwości, polimery mają szerokie zastosowanie w wielu gałęziach przemysłu. Do najważniejszych obszarów ich wykorzystania należą:
- przemysł opakowaniowy – plastikowe butelki, folie, torby,
- medycyna – protezy, nici chirurgiczne, implanty,
- elektronika – izolacje kabli, obudowy sprzętu,
- motoryzacja – element karoserii, opony, zbiorniki paliwa,
- budownictwa – rury pcv, panele izolacyjne, farby,
- odzież i tekstylia – włókna syntetyczne, wodoodporne membrany,
- rolnictwo – folie do osłony upraw, systemy nawadniające.
Polimery są również stosowane w produkcji kosmetyków, leków, farb i klejów, co dowodzi ich wszechstronności.
Polimery – rodzaje
Polimery można klasyfikować na różne sposoby, m.in. ze względu na ich pochodzenie, strukturę oraz właściwości fizyczne. Podstawowy podział obejmuje:
- polimery naturalne – występujące w przyrodzie np. celuloza, kauczuk, białka,
- polimery syntetyczne – wytwarzane przez człowieka np. polietylen, polipropylen, nylon,
- termoplasty – polimery, które można wielokrotnie topić i formować np. polistyren, pet,
- duroplasty – twarde i nieulegające ponownemu przetapianiu np. bakelit,
- elastomery – charakteryzujące się wysoką elastycznością np. kauczuk syntetyczny.
Polimery syntetyczne
Polimery syntetyczne to materiały stworzone przez człowieka w procesach chemicznych. Są szeroko stosowane w przemyśle i codziennym życiu. Do najpopularniejszych należą:
- polietylen – wykorzystywany w opakowaniach, rurach, foliach,
- polipropylen – odporny na chemikalia, stosowany w medycynie i motoryzacji,
- polichlorek winylu – wykorzystywany w budownictwie i przemyślę sanitarnym,
- polistyren – stosowany w izolacjach i opakowaniach jednorazowych,
- politereftalan etylenu – używany w produkcji butelek i tkanin.
Polimery syntetyczne są niezwykle trwałe, ale ich nadmierna produkcja stanowi wyzwanie ekologiczne.
Polimery naturalne
Polimery naturalne występują w przyrodzie i pełnią kluczowe funkcje biologiczne. Najbardziej znane to:
- celuloza – podstawowy składnik ścian komórkowych roślin, wykorzystywana do produkcji papieru,
- kauczuk naturalny – pozyskiwany z drzew kauczukowych, stosowany w produkcji opon,
- białka – budują organizmy żywe i są wykorzystywane w medycynie oraz kosmetologii,
- skrobia – naturalny polisacharyd stosowany w przemyśle spożywczym i biodegradowalnych opakowaniach.
Polimery naturalne są bardziej ekologiczne, ponieważ łatwo ulegają biodegradacji.
Zobacz również: reakcja syntezy.
Jak powstają polimery?
Proces powstawania polimerów zależy od ich rodzaju. Polimery naturalne są syntezowane przez organizmy żywe, natomiast polimery syntetyczne powstają w wyniku reakcji chemicznych, takich jak:
- polimeryzacja – łączenie monomerów w długie łańcuchy np. produkcja polietylenu,
- polikondensacja – tworzenie polimerów z wydzieleniem małych cząstek ubocznych, np. wody,
- modyfikacja polimerów naturalnych – przekształcanie naturalnych substancji w materiały o ulepszonych właściwościach np. wulkanizacja kauczuku.
Czy polimery są szkodliwe?
Kwestia szkodliwości polimerów budzi wiele kontrowersji. Sam materiał polimerowy nie jest z natury toksyczny, jednak niektóre dodatki np. plastyfikatory w PVC mogą mieć negatywny wpływ na zdrowie i środowisko.
Zapraszamy do zapoznania się z naszą ofertą, w sprzedaży posiadamy profesjonalny sprzęt laboratoryjny.