Do czego słuzy cylinder miarowy?

Szklane naczynia laboratoryjne jest wykorzystywane praktycznie w każdym laboratorium. Szkło laboratoryjne dzięki swoim domieszkom cechuje się zwiększoną odpornością na wysoką temperaturę oraz nagłe jej zmiany, jak również wysoką odpornością na substancje chemiczne. Najczęściej w laboratorium wykorzystuje się szkło sodowe, borokrzemowe oraz szkło typu Simax i Duran.

Jednym z rodzaju szkła, jakie znajduje dość często zastosowanie w laboratorium jest cylinder miarowy, zwyczajowo zwane menzurką. Cylindry miarowe są to wąskie i wysokie naczynia, tak aby zwiększyć precyzję pomiaru objętości. Cylindry miarowe, aby zwiększyć ich stabilność podczas odstawiania na lat zazwyczaj posiadają plastikową lub szklaną stopkę. Niektóre rodzaje menzurek mają na otwartym końcu szlif, żeby można je zamykać korkiem (wykonany z tworzywa sztucznego lub ze szkła) lub bezpośrednio łączyć z innymi elementami aparatury, szlif w takim przypadku pomaga idealnie dopasować cylinder do reszty aparatury. Niektóre z menzurek mogą być zakończone wylewem, który ułatwia przelewnie bez rozchlapywania zawartości.

Skala objętości cylindrów miarowych jest skalowana „na wylew” co oznacza, iż po wylaniu odmierzonej cieczy pozostaje w naczyniu warstwa przywarta do jego ścianek, której nie należy celowo wytrząsać z menzurki strząsać tego, co pozostało na ściance i dnie, bo zmniejsza to precyzję pomiaru.

Cylindry miarowe najczęściej wykonywane są ze stosunkowo twardego szkła sodowego. Szkło sodowe cechuje niewielka rozszerzalność cieplna, dzięki czemu cylindry prawie nie zmieniają swojej objętości w szerokim zakresie temperatur, co pozwala na zachowanie bardzo wysokiej precyzji pomiaru. Szkło sodowe jest jednak dość kruche i nieodporne na nagłe zmiany temperatury, dlatego w menzurce nie powinno się niczego gotować ani zamrażać, gdyż zazwyczaj skutkuje to jej pęknięciem. Cylindry miarowe często wykonuje się również z polimetylopentenu (PMP). Materiał PMP jest krystalicznie czysty, a cylindry posiadają z trwałą podziałkę wytłoczoną w materiale ścianki o wysokiej odporności chemicznej. Takie cylindry są odporne na chwilową temperaturę do 170°C, są autoklawowalne i nadają się do pracy z materiałami spożywczymi. Cylindry z polipropylenu (PP) są półprzeźroczyste i dość odporne. Cylindry wykonane z kopolimerem styrenu i akrylonitrylu tzw. SAN są bardzo odporne, przeźroczyste i wytrzymałe w szerokim zakresie.

Jednym z rodzajów cylindrów jest cylinder Nesslera, który posiada ustaloną objętość. Ścianki cylindra Nesslera nie mają szczegółowej podziałki, zaznaczona jest jedynie kreska objętości nominalnej (i ewentualnie jej połowy). Cylinder taki stosowany jest do analiz wykorzystujących metody kolorymetryczne w których barwę substancji zawartej w cylindrze Nesslera wzrokowo porównuje się z barwą wzorca. Wśród cylindrów Nesslera wyróżniamy niskie i wysokie naczynia.

Cylindry miarowe występują w dwóch kasach dokładności – klasa A (spełniające normy ASTM E288, E542, E694, ISO 1042, GOST 1770-74), która jest niebywale dokładna i gwarantuje pewność pomiaru, oraz klasa B, która jest miarą przybliżoną. Dostępne na rynku cylindry miarowe występują w bardzo szerokim zakresie pojemności. Począwszy od kilku mililitrów pojemności, nawet do kilku litrów pojemności. Skala cen cylindrów miarowych jest również bardzo różna w zależności od materiału wykonania, klasy naczynia, a skończywszy na producencie, oczywiście cylindry renomowanych firm sa znacznie droższe, niż azjatyckie odpowiedniki, natomiast warto zainwestować w zestaw cylindrów cenionej firmy, gdyż na pewno posłużą na dłużej.