Pipeta - co to jest, jak wyglada i gdzie kupic?

W większości laboratoriów spotykamy wiele szklanych i plastikowych akcesoriów, które pomagają w codziennej pracy laboratoryjnej. Jest wile rodzajów pipet laboratoryjnych, które możemy wyróżnić ze względu na typ oraz materiał wykonania. Pipety służą do przenoszenia i odmierzania niezbędnej ilości cieczy.

Najczęściej do czynienia w laboratoriach mamy z trzema podstawowymi rodzajami pipet – najbardziej podstawowe pipety Pasteura, pipety miarowe oraz pipety automatyczne.

Pipety Pasteura to najprostsze rodzaje pipet, zbudowane są z rurki szklanej oraz bańki która służy do odmierzenia pożądanej ilości cieczy. Najczęściej używane są pipety Pasteura o pojemności 1 ml, ale również występują pipety 2 ml, 5 ml i inne. Pipety Pasteura aktualnie bardzo często wykonane są z materiałów sztucznych, są jednorazowe i służą do pobrania i przeniesienia określonej ilości cieczy, jakkolwiek ta ilość odmierzona jest w dość przybliżony sposób.

Pipety miarowe są to długie i wąskie rurki szklane, które posiadają naniesioną precyzyjną skalę. Pipeta miarowa na końcu posiada przewężenie, a zwieńczona jest gładką prostą końcówką, do której w wygodny sposób można dołączyć gruszkę lub pompkę umożliwiającą pobór odpowiedniej ilości cieczy. Za pomocą pipety pożądana ilość cieczy jest odmierzana w bardziej precyzyjny sposób niż przy użyciu cylindra miarowego, bądź kolby miarowej. Pipety miarowe zazwyczaj wykonane są ze szkła o niewielkim współczynniku rozszerzalności cieplnej, tak aby pomiary były dokładne w dość szerokim zakresie temperatur – najczęściej wykorzystuje się szkło sodowe. Pipety skalibrowane są „na wylew” co oznacza, że ilość cieczy jaka pozostanie na ściankach po wylaniu ilości odmierzonej jest „wkalkulowana” w pojemność pipety i nie należy jej strzepywać. Pipety miarowe produkowane są w bardzo szerokiej gamie objętości od około 1 ml aż do nawet pół litra. Cześć z pipet, które posiadają większą pojemność są wyskalowane tylko na pomiar jednej nominalnej pojemności z dużą precyzją, takie pipety posiadają tylko na szyjce zaznaczony poziom do którego należy nabrać ciecz – takie pipety zwane są zazwyczaj pipetami mianowanymi.

Trzecim rodzajem pipet jakie spotykamy w laboratoriach to pipety automatyczne. Pipety automatyczne mogą posiadać jedną pojemność, lub mogą mieć możliwość zmiany pojemności. Pipety automatyczne mogą być jedno lub wielokanałowe – co w przypadku pracy np. z wielodołkowymi płytkami może być wielkim ułatwieniem. Pipeta automatyczne posiada mechanizm składający się z tłoczka, rączki, regulatora oraz końcówki, która jest wymienna i może mieć różne pojemności. Wymienne końcówki zazwyczaj są produkowane z polietylenu lub teflonu, są sprzedawane w opakowaniach nawet po kilka tysięcy sztuk. Ciecz jaka jest odmierzana jest pobierana tylko do końcówki. Niektóre z pipet posiadają możliwość automatycznego zrzutu końcówek, co niewątpliwie jest dużym ułatwieniem w codziennej pracy. Pipety automatyczne służą głównie do szybkiego odmierzania niewielkich objętości cieczy od kilku dziesiątych części mililitra aż do kilkudziesięciu mililitrów. Wiele z aktualnie dostępnych na rynku pipet automatycznych pozwala na autoklawowanie ich w całości.

Proste pipety np. Pasteura można zakupić u wielu sprzedawców i jest to produkt do którego nie trzeba przywiązywać większej uwagi, natomiast w bardziej zaawansowanych laboratoriach w których istotne jest precyzyjne odmierzanie cieczy zaleca się skorzystanie z oferty wyspecjalizowanych sprzedawców, a zakupione pipety powinny być renomowanych firm.