Do czego słuzy szkielko zegarkowe?

W typowym laboratorium chemicznym korzysta się z wielu rodzajów sprzętu i akcesoriów laboratoryjnych. Jednym z drobnych, jakkolwiek niezwykle potrzebnych i użytecznych szklanych elementów wyposażenia laboratorium są szkiełka zegarkowe.

Szkiełka zegarkowe są najczęściej wykonane z jednego z typów szkła laboratoryjnego – szkła borokrzemowego, szkła typu Duran lub Simax. Obecnie na rynku również spotyka się szkiełka zegarkowe wykonane z tworzyw sztucznych.

Szkiełka zegarkowe wykorzystuje się w przypadku wykonywania prostych testów chemicznych, do obserwacji, jako przykrywka innych naczyń czy jako rodzaj naczynka wagowego. Szkiełka zegarkowe wykorzystywane jako podstawa do przeprowadzania prostych, kroplowych testów chemicznych. Jako podstawka do innego typu eksperymentów szkiełka zegarkowe są wykorzystywane np. do obserwacji krystalizacji lub do obserwacji rozpuszczalności substancji. Szkiełka zegarkowe są często wykorzystywane, jako pokrywki do innego rodzaju naczyń laboratoryjnych jak zlewki czy krystalizatory. W przypadku odważania niewielkich ilości sypkich substancji również wykorzystuje się szkiełka zegarkowe, jako swojego rodzaju podstawki. Szkiełka zegarkowe stanowią również wygodną podstawkę i naczynie do obserwacji pod mikroskopami stereoskopowymi.

Szkiełka zegarkowe mogą również służyć, jako naczynia podczas obserwacji drobnych organizmów wodnych (np. roślin, glonów i innych, które nie wyschną podczas obserwacji dzięki zanurzeniu w kilku kroplach wody) lub obserwacji drobnych preparatów, sypkich materiałów (np. próbki gleby, próbki minerałów, próbek ziarna). Szkiełka zegarkowe ułatwiają również utrzymanie porządku wokół mikroskopu oraz zapobiega zabrudzeniu mikroskopu.

Szkiełka zegarowe mają kształt sferyczny, są okrągłe i mogą być wykonane ze szkła o różnej grubości. Szkiełka zegarkowe dostępne są w przeróżnych średnicach – począwszy od kilku centymetrów, aż do kilkudziesięciu centymetrów. Zazwyczaj brzegi szkiełek zegarkowych są polerowane w płomieniu, co czyni je gładkimi i użytkownik nie skaleczy się podczas pracy z szkiełkami. Niektóre ze szkiełek mogą posiadać ostre niepolerowane krawędzie, chociaż takie naczynia zdarzają się już coraz rzadziej.  Szkiełka zegarkowe nie są drogimi elementami wyposażenia laboratorium, komplet szkiełek kosztuje kilkadziesiąt złotych. Coraz częściej w praktyce laboratoryjnej używa się naczyń jednorazowych wykonanych z tworzyw sztucznych. W przypadku, gdy dane szkiełka są używane nie jednorazowo istotne jest aby niezwłocznie po użyciu odpowiednio wymyć szkiełka, aby brud do nich nie przywarł i aby nie było konieczności „zdrapywać” resztek z powierzchni. W przypadku przechowywania szkiełek ważne jest aby poszczególne naczynka izolować od siebie za pomocą miękkich materiałów, lub chociaż skrawkami miękkiego ręcznika papierowego.

W każdej sytuacji i pracując z każdym rodzajem szkiełek i szkła laboratoryjnego należy zwracać szczególną uwagę na to aby używane szkło było nieuszkodzone ani nieorysowane. Dla jakichkolwiek zastosowań laboratoryjnych niezwykle istotne jest również aby naczynia były pozbawione jakichkolwiek zanieczyszczeń, dlatego też w sytuacjach w których możliwe jest zastosowanie jednorazowych szkiełek zalecane jest aby wybrać tą właśnie opcje. W sytuacji, gdy nie mamy dostępu do naczyń jednorazowych oczywiście można zastosować szkiełka zegarkowe wykonane z materiałów przystosowanych do wielokrotnego użycia, natomiast szalenie istotne jest aby stosowane naczynka były czyste, aby nie zabrudzić kolejnych badań substratami lub produktami wcześniejszych eksperymentów.